سلیقه یابی در فرش اکریلیک

با توجه به اینکه حجم قابل توجهی از صادرات کشور در فرش دستباف یا فرش ماشینی انجام می شود ، لذا سلیقه یابی و سفارش پذیری در تولید فرش بسیار اهمیت دارد . بخش عظیمی از فرشهای ارسالی به کشورهای آلمان و ژاپن صادر می شود . شناخت سلایق و نیازهای بازار فرش آلمان از چند جهت دارای اهمیت است . مردم آلمان بخصوص در مناطق غربی علاقمند به فرش ایرانی هستند ضمن اینکه بندر هامبورگ انبار فرش دستباف و فرش ماشینی بوده و محلی برای دسترسی راحت به بسیاری از کشورهای دیگر اروپا می باشد . این نکته را نباید فراموش کرد که نمایشگاه دموتکس بزرگترین نمایشگاه فرش دستباف و ماشینی اولین ماه هر سال میلادی در هانور آلمان برپا شده و در حقیقت بزرگترین بازار هدف ایران محسوب می شود . 

تولیدکنندگان فرش امروزه باید به نکات زیر توجه داشته باشند که :
سلیقه خود بازار آلمان رنگهای آرام است  و فرشهای زمینه سرمه ای و لاکی و بژ اکثرا از آلمان به سایر کشورها ارسال می گردد .
برخلاف ایرانی ها که اکثرا مایلند تا کل فضای منزل را با فرش بپوشانند ، اروپاییان ابعاد کوچکتر را بیشتر می پسندند . اغلب فرشهای 6 متری و به ندرت 12 متری را سفارش می دهند .
مصرف کنندگان فرش ماشینی در خارج از ایران به کیفیت مواد اولیه اهمیت بیشتری می دهند و چنانچه تولیدکننده حساسیت بیشتری در این بخش داشته باشد ، حتما فروش بهتری هم خواهد داشت .

رقابت شدید و رشد قابل توجه بازار فرش چین در برآورده نمودن نیاز مردم به فرش ماشینی باعث گلایه تولیدکنندگان ایرانی شده است .
در کشوری که تار و پود آن با فرش گره خورده حقیقت تلخی که امروز شاهد آن هستیم ، واردات فرشهای ماشینی معروف به فرش ماشینی بلژیکی هستیم که در نگاه اول ماننند فرشهای ابریشمی دستباف ظرافت و شفافیت بالایی داشته ، طرح و رنگ آنها بروز بوده و عموما از کشور ترکیه وارد ایران می شود و با توجه به  ارزان بودن آنها نسبت به فرش ابریشم دستباف در هر صورت اگر قرار باشد از خارج فرش ماشینی وارد شود ، واردات فرش بلژیکی به فرش داخل ضربه وارد می کند .
واردات این کالاها از طرف بازرگانی و اتحادیه های مربوط باید جلوگیری شود و با حمایتهای همه جانبه از تولیدکنندگان داخلی ، هیچ فرش ماشینی یا فرش دستباف بدون حامی داخلی نباشد.

غلامحسین شفیعی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکننده فرش دستباف ضمن ابراز نارضایتی از واردات فرش ماشینی ابریشمی گفت: واردات اینگونه کالا نباید صورت گیرد و باید از طریق بازرگانی، اتحادیه و مجمع جلوی افراد واردکننده فرش گرفته شود.
وی از ضرر در کارگاه قالیبافی خود می گوید که مجبور شده تعداد دارهای قالی را از 35 به 10 دار قالی کاهش دهد.
این تولیدکننده فرش دستباف تصریح کرد: علاوه بر اینکه به تولید کننده کمک نمی شود چوب لای چرخ او می گذارند و با آنکه درآمد چندانی ندارد مالیات سنگین از وی گرفته می شود.

شباهت فرش بلژیکی و ابریشم به بازار فرش ماشینی و فرش دستباف ضربه زده است
نایب رئیس اول اتحادیه بافندگان و تولیدکنندگان فرش دستباف استان قم و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی قم با اشاره به شباهت فرش ماشینی بلژیکی و فرش ابریشم گفت: این شباهت به بازار لطمه زده البته قیمت های اینگونه فرش ها کم نیست ولی به دلیل آنکه فانتزی و مدرن است مشتری می پسندد و جلوگیری از واردات آن کار سختی است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی بر حمایت از کالای داخل تاکید داشتند. باید در نظر داشت واردات فرش بازار داخل را از بین می برد بنابراین باید راهی برای جلوگیری از واردات فرش به داخل کشور اندیشیده شود.
نایب رئیس اول اتحادیه بافندگان و تولیدکنندگان فرش دستباف استان قم به پیگیری و نامه نگاری با مرکز ملی فرش و سازمان صنعت و معدن و جلسات متعدد با آنها اشاره و از اینکه گوش شنوا در این زمینه وجود ندارد گلایه می کند وی می افزاید: شاهد این مدعا واردات فرش هایی بلژیکی و دیگر کشورها است که با قیمت خوبی به فروش می رسند.
وی مقدار نرخ سود بانکی، قیمت مواد اولیه، دستمزد کارگر و مسائل دیگر را از جمله مسائل تاثیر گذار در بحث قیمت تمام شده عنوان کرد.

همیت فکر و سلیقه در طراحی فرش
می توان از کاشان و یزد به عنوان مهد تولید فرش ماشینی عنوان کرد و گفت: مسئله به روز بودن مهم است و اینکه کسی روی فکر و سلیقه کار کند و بر اساس نقشه و رنگ مدرن تولید محصول داشته باشد ولی در داخل ابتدا تولید می شود و سپس در نمایشگاه هایی مانند نمایشگاه فرش هانوفر آلمان و نمایشگاه فرش دموتکس دبی قصد فروش محصولات را داریم.
وی معتقد است اگر کسی با برنامه و هدف وارد شود خروجی خوبی دارد ولی اکنون بهترین تولیدکننده فرش ابریشم قم همان حالت سنتی خود را دارد و بر اساس اسم و برند بخشی از فروشش انجام می شود.

باید صادرکننده فرش باشیم نه واردکننده
به گفته نایب رئیس اول اتحادیه بافندگان و تولیدکنندگان فرش دستباف استان قم ، نباید واردات فرش در کشور انجام شود ولی فضا به گونه ای مهیا شده و حمایت کردند که امروز به نقطه ای رسیدیم که فرش ماشینی بلژیکی جای فرش ماشینی کشور را بگیرد و همچنین ضربه بدی به فرش دستباف زده است.
وی با بیان اینکه باید صادرکننده فرش باشیم نه واردکننده گفت: فرهنگ ما با فرش عجین شده و نباید فرش را وارد کنیم این ایراد کار است، اما گوش شنوا نیست.

کیفیت ممتاز فرش ابریشمی ایران
محمد هدایت شده رئیس اتحادیه فرش ماشینی و موکت قم با اشاره به واردات فرش های بلژیکی و دیگر کشورها گفت: این امر بازار فرش ایران را متاثر می کند در حالی که بهترین نوع فرش ها و زیباترین نقشه ها در داخل تولید می شود یعنی تولید فرش در سطح بالا و بهترین است.
وی معتقد است فرش های بلژیکی از نظر ظرافت مانند فرش های ابریشمی دستباف است ولی از نظر کیفیت هیچگاه به فرش های دستباف نمی رسد ولی با توجه به ظاهر بازار را متاثر می کند.
رئیس اتحادیه فرش ماشینی و موکت قم با اشاره به وضعیت نامناسب اقتصادی گفت: اکنون بسیاری از کارخانه ها رو به تعطیلی هستند یا تعطیل شدند و تنها کسانی که سرمایه دار هستند صادرات دارند و فعالیت می کنند بنابراین واردات فرش ظلم کامل به تولیدکنندگان است.

بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که فرش های ماشینی بلژیکی از مرغوبیت لازم برخوردار نیستند و ممکن است با هر بار شسته شدن کیفیت آنها زیر سوال برود.
اکنون که بازار فرش دستباف چندان جانی ندارد باید عزم جدی وجود داشته باشد تا از واردات جلوگیری شود البته هیچ مکانی در دنیا نمی تواند با فرش دستباف ایرانی رقابت کند، اما از نظر قیمت رقابت می کنند زیرا قیمت تمام شده آنها پایین است، اما قیمت تمام شده داخل بالاست.
امروز کالای وارداتی به عنوان تهدیدی در خانه ها نفوذ کرده و این بار فرش زیر پای هموطنان را هدف قرار داده ولی تا زمان باقی است باید به حمایت از تولید پرداخت تا با سلیقه یابی بازارهای جهان را به دست بگیریم نه اینکه بازاری برای فروش تولید فرش های کشورهای دیگر باشیم.

اغلب کارشناسان جنبه هنری فرش را مدیون طرح و نقش می دانند که بر خواسته از فرهنگ قومی و هویت ملی بواسطه ذهن خلاق هنرمندان ایرانی می باشد. این اصل در فرش دستبافت مهمتر بوده و بیشتر به چشم میخورد.

طرح و نقش پشتوانه فرهنگی و هویتی فرش دستبافت را با خود به همراه دارد. البته باید خاطر نشان شد که امروزه به علت طراحی فرش ماشینی ( tva lhadkd ) توسط فارغ التحصیلان و همچنین طراحان خبره فرش دستبافت دارای طرح و نقش قوی و نسبتا اصیل و همانند فرش دستبافت با پشتوانه فرهنگی و هویتی می باشند. پس می توان اینگونه بیان نمود که مبحث طرح و نقش را می توان در دو گونه فرش دستبافت و ماشینی به صورت یکسان و یکسو مطرح کرد.

داشتن پشتوانه فرهنگی ملی و منطقه ای طرحهای فرش ایران ، ویژگی ممتازی است که فرش ایران را نسبت به انواع مشابه خارجی و کشورهای رقیب دارد. بطوری که اغلب این کشورها بدون داشتن بار فرهنگی و مبانی نظری طرحهای ایرانی را ناآگاهانه تقلید نموده و به رقیبان سرسختی برای فرش ایران تبدیل شده اند. لذا هنرمندان و کارشناسان ما باید با بازارهای هدف، اصالت و غنای هویتی طرحهای فرش ایرانی را متذکر شوند.

تنوع و گونه گونی طرحهای فرش ایرانی بالاخص فرش دستبافت به اندازه ایست که برخی از صاحبنظران انتظار تنوع این طرحها را به اندازه بافندگان آنها دارند. در واقع طرح و نقش فرش دستبافت چون ریشه در فرهنگ و باورهای مردمی دارد که بستر و زمینه تولید فرش را در منطقه خویش تشکیل میدهند و این فرهنگ همواره در حال بارور شدن و زایش است، پس با تغییر و تکامل خود باعث می شود که طرح و نقش با گذر زمان گونه های جدیدی از خود را به نمایش بگذارد.

یاد آوری این نکته ضروریست که در مسیر تکامل نقوش و طرحهای فرش عواملی هستند که باعث رونق و شکوفایی برخب از طرحها و یا باعث رکود و انزوای گونه ای دیگر می شوند.
تحولات مکاتب هنری و فاکتورهای زیبایی شناسب و سلایق شخصی و حتی تاثیرات شهرسازی مدرن باعث تحول و دگرگونی مشهودی در طرح های فرش ایرانی شده اند. بطوریکه باید اینچنین بیان نمود در مقطعی خریداران به یک گونه از طرح خاص روی آورده و باعث رونق این گروه از طرحها شده اند و بعضا عدم رغبت خریداران به گونه های خاص با رکود و حتی فراموشی برخی دیگر از گونه های طراحی فرش گشته است.

علاوه بر تاثیر بازار بر فراز و فرود طرح های فرش ، برخی عوامل درونی نیز در این امر تاثیر دارند. بطوریکه گاهی اتفاق می افتد طرحی خاص علیرغم اقبال مخاطبان، جامعه و بازار و یا وجود داشتن اصالت و پشتوانه فرهنگی و قومی، تغییر شیوه های زندگی گروه بافندگان این طرح خاص و کنار گذاشتن قالیبافی و یا روی آوردن به بافت فرشها و طرحهای سفارشی بتدریج دچار رکود و نهایتا فراموشی می شوند. مانند اغلب فرشهای ایلی و عشایری با وجود نزدیک بودن به طرحهای مدرن امروزی و مورد مناسبی برای ساختمانهای مسکونی حاضر، بنا به دلایل اشاره شده تعداد معدودی هز آنها در کلکسیونها و موزه ها یافت میشود.
 
و چند نمونه پیشنهادی از طرحهای حاضر
- اگر یک قالی ریز بافت و هنری می خواهید که کف خانه شما را مثل یک باغ گل نمایان کند، میتوانید قالی لچک ترنج یا شکارگاه تبریز، قم، اصفهان تهیه کنید و همچنین فرش ریزماهی خوی و مرند نیز می تواند پیشنهاد خوبی برای شما باشد. به علت شلوغ بودن این طرحها در محیطی با وسعت بزرگ جلوه خوبی خواهند داشت.

- اگر دنبال قالیهایی با نقوش روستایی و ایلیاتی هستید می توانید از طرحهای فرش استانهای فارس، خراسان شمالی، کردستان و گلستان در منزل خود استفاده نمایید، بعضی از این نوع طرحها به دلیل درشت بافی، ارزان هم هستند.

- اگر می خواهید منزلتان با فرشهای ساده تزیین شود و فضای آرام بخشی را در خانه به وجود آورید به سراغ قالیهای کویری کرمان و اردکان بروید. زمینه این قالیها مثل طبیعت کویر به رنگهای شتری، خاکستری و کرم است.

- اگر دنبال فرش طرحهای مدرنی هستید که به مبل اسپورتتان بیاید یکی از طرحهای هندسی ( فرش خشتی ، فرش قاب قابی ، فرش میناخانی ، فرش بته جقه ) فرش اصفهان ، کاشان یا فرش اراک را میتوان پیشنهاد نمود.

- اگر دنبال قالیهای خیلی ارزان هستید می توانید طرحهای فرش ریزماهی ، فرش محرابی و فرش لچک ترنج استانهای همدان ، کاشان و زنجان را خریداری کنید که از پشم کلفت بافته میشود و همان فرش خرسک یا فرش پشم کلفت است.

- اگر خواهان فرش طرح لچک ترنج سنتی اما در قالب شکسته و روستایی هستید می توانید از مناطق تبریز از جمله فرشهای فرش اهر ، فرش هریس ، فرش آذر شهر و… با قیمتی مناسب تهیه نمایید.

نکته :
طرحهای کف ساده  به قالی که زمینه اطراف لچک ترنج آن خالی از هر نوع نقشی است. محرمات و قاب قرآنی نیز از نوع کف ساده می باشد.

نکته :
خرسك از اقسام فرش دستباف گره بافته و نوع هنري خاص و جزء قالي و قاليچه بوده، بافتي همچون قالي دارد و پشم در پشم بافته مي شود.
وجه تمايز آن با قالي استفاده از زمينه اي تقريبا يكدست، رنگهاي زلال در آن نسبت به رنگهاي غليظ غالب بوده و تركيب ساختار اصلي آن قرينه بودن عمودي و افقي طرحهاي هندسي مثلث و لوزي و خطوط شكسته است.
اين دستبافته بنا بر گفته افراد مسن كه نزدیک به واقعيت است به طور عمده در گذشته به عنوان زير انداز ( فرش tva ) و بعضا در زمستانهاي سرد به عنوان رو انداز و گرمابخش مورد استفاده قرار می گرفت و همانند خرسكهاي امروزي ريشه ها را در سر وته رها نمي كردند تا مزاحم صورت شود.