همه چیز در مورد فرش ماشینی تبریز

فرش و قالی دستبافت یکی از مهم ترین و زیباترین صنایع دستی منصوب به شهر تبریز می باشد . شهرت جهانی فرش های تبریز در سراسر جهان زبانزد خاص و عام است . فرش بافی و تولید انواع کف پوش های نساجی در شهر تبریز به دوران ما قبل صفویه بر می گردد و با این سابقه تاریخی می توان تبریز را از قدیمی ترین بافندگان فرش دانست . اولین بافته های تبریز در قالب طرح ها و نگاره هایی برگرفته از طرح های روستایی ، عشایر ، طبیعت و هر چیزی بود که در ذهن بافندگان شکل داشت و بنابر زندگی بافندگان تمام تصاویر بصری از طبیعت بود . فرش های تبریز از قدیم تا کنون یکی از هنر های درباری به شمار می رود . 
جنس مواد اولیه بکارگرفته شده در فرش های تبریز از پشم یا ابریشم می باشند . کیفیت اعلا و دوام و ماندگاری بالای پشم و ابریشم تضمینی بر خوب بودن محصول است . تنوع بی نظیر و بالای طرح ها دیگر ویژگی بارز بافته های تبریز می باشد .
در بافت فرش های تبریز از گره ترکی استفاده می شود . گره ترکی نوعی خاص از بافت است که در تمام قالی های بافته شده در استان آذربایجان به چشم می خورد . علاوه بر گلیم بافی در روستاهای تبریز صنایع بافت فرش های ماشینی و کارخانه های فرش بافی موجبات تولید فرش ماشینی در این شهر را فراهم آورده است .  کارخانه های تبریز و برند های منصوب به این شهر برای جا نماندن از رقابت بازار فرش و قالی محصولاتی ناب و با کیفیت و طرح های و رنگ های مختلف ارائه می دهند .
مقاله حاضر به دنبال بررسی همه جانبه فرش های ماشینی تبریز می باشد . داشتن اطلاع از نوع فرش ، سابقه برند و تولید کننده ، ماهیت محصول و ... از موارد کمک کننده به خرید خواهد بود از این رو آشنایی با فرش های ماشینی تبریز در خرید منجر به انتخاب هایی بهتر و برتر خواهد شد .
نقش فرش تبریز در تجارت
صادرات فرش ماشینی بیشترین صادرات غیر نفتی ایران را شکل می دهد .   مدتی پس از آغاز بافت فرش در ایران ، این صنعت از رونق افتاد اما رونق و احیای دوباره هنر بی نظیر فرش بافی در اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی جانی دوباره گرفت . در همان زمان ها فرش ایران به سایر کشور های جهان صادر شد و شروعی بود برای شناخت جهانی این محصول . تعداد زیادی از بافندگان و تولید کنندگان فرش های ماشینی صادراتی در شهر تبریز مشغول فعالیت بوده و هستند .  سایر نقاط ایران نیز تا حد زیادی در این صادرات سهم دارند اما سهم تبریز غیر قابلا انکار و چشم پوشی ست . خصوصا آنکه نوع قالی های تبریز متفاوت است و جایگزین کاملی برای آن نیست .
گاها صحبت از این موضوع ایت که صادرات فرش ایران به کشور های دیگر خصوصا کشور های اروپایی در دست تولید کنندگان تبریزی است و اروپاییان طرفدار پر و پا قرص فرش های تبریز ماشینی هستند . نزدیکی شهر تبریز به کشور ترکیه و خرید مواد اولیه مرغوب از این کشور یکی از دلایل مطلوب بودن فرش های ماشینی تبریز در بین خریداران است .
ویژگی‌های طرح ها و رنگ های فرش ماشینی تبریز
استفاده از رنگ های متنوع وطرح های نوع از نوآوری های تولید کنندگان تبریزی به شمار می رود . در بازار بزرگ فرش و قالی که از ان تحت عنوان دنیای فرش  وقالی نام برده می شود ، رقابت به حدی است که اندکی کوتاهی در هر زمینه تولید کننده را از بازار حذف می کند . چندی است که کیفیت و دوام و جنس فرش ها با استفاده از الیاف اکرولیک هیت ست شده در تمامی برند های معروف و نامی به بهترین حالت ممکن رسیده است و تولید کنندگان بر سر زیبایی و ظاهر فرش رقابت می کنند . در این بین تولیدکنندگان تبریزی با عاریه گرفتن متدهایی از کشور ترکیه به عنوان مهد مد و فشن در صنعت نساجی توانسته اند در این زمینه خودی نشان داده و فرش هایی زیبا خلق کنند .
استفاده از طرح‌های لچک ترنج ، درختی ، گلدانی و بته جقه ای در فرش های ماشینی تبریز نسبت به سایر برندها عمومیت دارد . شادابی و طراوت در محصولات مذکور اهمیت ویژه ای دارد .
استفاده از طرح های لچک و ترنج بصورت هندسی که هریس یکی از آن ها ست ، از ویژگی ها و جذابیت های فرش های تبریز است . در واقع طرح هریس نقشه ای است قدیمی و اصیل با نقوشی از لچک و ترنج شاه عباسی که در حال حاضر و بصورت نوین با اشکال هندسی ترکیب شده و طراحان با بکار بردن خطوط زاویه دار همان طرح را بصورتی دیگر و امروز ارائه داده اند .
الیاف مورد استفاده در فرش های ماشینی تبریز
فرش ها تماما از الیاف و نخ تشکیل شده اند . نخ خاب آن نخی است که در سطح فرش می بینیم و رنگ و لعاب فرش را شکل می دهد . نخ های تار و پود نخ هایی هستند که به ترتیب در طول و عرض فرش عبور می کنند . تفاوت فرش ها از نظر کیفیت به نخ خاب مورد استفاده مربوط می شود . فرش های ماشینی درجه یک و با کیفیت از نخ خاب اکرولیک هیت ست شده بافته می شوند . عموما تمامی فرش ها نخ تار و پودی از جنس پنبه و یا پنبه و پلی استر دارند .
هرچه میزان خلوص اکرولیک در الیاف خاب کم تر شود ، با کاهش کیفیت روبرو می شویم . برند های نامی درصد خلوص 100 و برند های نا معتبر به میزانی در بافت از پلی استر و پلی پروپلین استفاده می کنند .
در فرش های دستبافت تبریز ، جنس نخ تار از پنبه که بافتی بسياري مستحكم و با دوام پدید می آورد می باشد ، جنس نخ پود و نخ خاب هم از پشم می باشد . دقت نمایید که نخ پشم قدری کدر است اما در جذب آب و رطوبت بسیار سرسختانه عمل می کند . فرش های زیبای دیگری با گل های ابریشم و یا تمام ابريشم و يا حتی دارای چله های ابريشمین در دسته فرش های تبریز خود نمایی می کنند. 
عموما در فرش های تبریز از هر جنس نخ خابی که باشند ، الیاف شفاف و درخشان نبوده و قدری کدری در خود دارند . دلیل این امر به آب شور تبریز و  رنگ رزی با آب شور بر می گردد . شور بودن آب چه در بافت های قدیمی و چه در بافت های جدید ( البته در بافت های جدید کدری کم تر شده و بر شفافیت افزوده شده است . ) با تأثیر روی رنگ تفاوت محصول را ایجاد خواهد نمود . پس دلیل کدری فرش های ماشینی تبریز در کیفیت و نوع نخ مصرفی بی اثر خواهد بود .
ویژگی های فرش های ماشینی تبریز
متخصصین بازار فرش و قالی می توانند با نگاه به بافت و با توجه به رنگ ، تنوع طرح ، کیفیت ، نوع بافت و نوع گره و مواردی از این دست خواستگاه محصول را حدس بزنند . برای مثال برخی از ویژگی های عنوان شده در زیر تنها به فرش های ماشینی تبریز اختصاص دارد :
1- فرش تبریز دارای تنوع بسیار بالا از نظر رنگ و ترکیب رنگی می باشد .
2- در طراحی فرش های تبریز تمام اصول استاندارد جهانی رعایت شده است .
3- رجشمار بالا و ظرافت بافت ویژگی دیگر محصولات مد نظر است .
4- در بافته های تبریزی ارتفاع نخ خاب کوتاه بوده و مرحله پرداخت با چنان دقت و مهارتی انجام می شود که به هیچ وجه فرش با سطح و ارتفاع نخ خاب نا مرتب نداریم .
5- در فرش های تبریز تمام مناطق و قسمت های نقشه با نگاره های ریز و درشت پر شده و فضای خالی در بین نگاره ها وجود نخواهد داشت .
ابعاد فرش های ماشینی تبریز
علاوه بر تنوع رنگ و طرح تنوع و تولید فرش ها در تمامی ابعاد استاندارد و غیر استاندارد دیده می شود . فرش تبريز را می توان از كوچك ترين تا بزرگ ترين سایز در بازار خریداری نمود . همچنین امکان سفارش ابعد غیر استاندارد برای مشتریان وجود دارد . فرش های زیبای تصویری تبریز در ابعاد کوچک و فرش های ابریشمی یا فرش های دارای نگاره های سنتی و کلاسیک در ابعاد بزرگ تولید میشوند و این دو موجودی از طرح های سنتی و کلاسیک و طرح های تصویری بیشترین میزان فروش را به خود گرفته است .
خرید فرش های ماشینی تبریز
خرید فرش های ماشینی تبریز به روش های مختلف غیر مستقیم و مستقیم امکان پذیر است . فرش های ماشینی تبریز بصورت غیر مستقیم با مراجعه به بازار های سنتی و فروشگاه های فیزیکی خریداری می شوند اما روش های مستقیم می توانند با سفر به شهر تبریز و مراجعه به کارخانه ها ، استفاده از فروشگاه های اینترنتی و اطلاع از زمان های نمایشگاه ها و ... انجام پذیرند .